#1  
Alt 09.Haziran.2019, 04:41
mori mori isimli Üye şimdilik offline konumundadır
Senior Member
 
Üyelik tarihi: 09.Haziran.2019
Mesajlar: 176
Standart Türk Müzik KüLtürü

Türk Müzik Kültürü - Müzik Kültürümüz

Türkiye Müzik Kültürü

Kültür bir topluma veya kamu topluluguna özgü düsünce ve sanat eserlerinin bütünüdür .

Türkiye'nin kültürel yapisi tarihinin derinliklerinden gelen çok varlıklı ve çesitli kültürlerin birikiminden olusmustur. Türkiye cografi konumu geregi Dogu Bati Ortadogu Akdeniz Islam kültürü gibi farkli kültürlerin merkezindedir. Dünyanin en eski yerlesim bölgelerinden biri olan Anadolu binlerce yillik geçmisi ve tarihinde var olan bir çok farkli kültürün etkisiyle nadir görülen kültürel zenginlige sahiptir. Bu öylesine bir zenginliktir ki birbirine çok yakin yerlesim bölgelerinde bile bu zenginligin yarattigi kültürel farkliliklari görebiliriz. Umumi kültürel yapidaki bu zenginlik dogal olarak müzik kültürümüze de yansimaktadir.

Türkiye cografyasinda olusmus ve yasayan "müzik türlerini" umumi bir yaklasimla üç baslik altinda toplayabiliriz :

GELENEKSEL / YEREL MÜZIKLER
ÇAGDAS TÜRK SANAT MÜZIGI
POPÜLER MÜZIK
(ve DiGER MÜZIK ÖRNEKLERI)

GELENEKSEL / YEREL MÜZIKLER

Geleneksel Müzik Kavrami : Genellikle ortak bir biçim içinde yaratilip üretildigi zamandan bugüne kadar yasayan bulundugu yöre ve çevrelerde sevilerek siklikla çalinan söylenen ve çogunlukla anonim müziklerdir.

Ülkemizde yukaridaki tanima müsait özelliklerde yerlesik kültürümüzün içinde üretilen ve yer saha geleneksellesmis müzikleri "dinsel" ve "din disi" oluslarina göre ikiye ayirabildigimiz gibi bunlari "Halk Müzigi / Mahalli Müzik" ve "Osmanli Müzigi" basliklari altinda da inceleyebiliriz.Pek çok ortak yönleri bulunan bu iki öbekte yer saha yapitlari "Çalgi müzigi" ya da "Sözlü müzik" oluslarina göre de siniflayabiliriz.

Halk Müzigi / Mahalli Müzik
Osmanli Müzigi
Mehter Müzigi
Dini Müzikler
Geleneksel / Mahalli Müzik Çalgilari

Halk Müzigi / Mahalli Müzik

Bir yörenin yerlesik insanlari tarafindan üretilen severek söylenen ve çalinan o yöre insaninin ortak yapiti haline gelen ve kulaktan kulaga aktarilarak yasatilip günümüze kadar ulasan müziklerdir. Bu müzikler mahalli kültürlerin izlerini tasir ve yaraticilarinin adlari çogunlukla belirsizdir.

Ülkemiz kamu müzigi tarihin eski zamanlarindan bugüne degin Anadolu ve Rumeli'de yasamis bütün uygarliklarin kendilerine özgü kültürel degerlerini biriktirerek ve yörelere göre kültürel farkliliklari içinde barindirarak olusan ve sonuçta zenginlik ve çesitliligi ile tüm dünyada nadir görülen bir yapidadir. Kamu Müzigimiz bölgesel özellikleri bakimindan çok çesitlilik ve farklilik gösterse de umumi bir siniflama açisindan :

Istanbul ve Rumeli Ege Orta Anadolu Güney-Dogu Anadolu Dogu Anadolu Karadeniz Akdeniz

olmak üzere 7 bölge içinde toplanarak incelenebilir. Bununla beraber ayni bölge içinde yer saha kimi şehir merkez ya da yöreler arasinda önemli farklar bulunabilecegi gözden ırak tutulmamalidir.

Osmanli Müzigi

Adina bugün çogu kez “Klâsik Türk Müzigi” ya da “Türk Sanat Müzigi” de denilen bu müzik türü Osmanli Devleti'nin kurulmasi büyümesi ve güçlenmesine enlem olarak zenginlesmis olgunlasmis biçim / estetigini gelistirmis ve bir sanat müzigi kimligi kazanmistir.Bu müzik din ask ordu-savas gibi bir çok konuda ürünler vermis ve her biri kendi türlerini biçimlerini topluluklarini olusturmustur.Osmanli Müzigi imparatorluga katilan yeni ülkelerin degisik müzik kültürlerinden etkilenmis ögeler almis ögeler vermistir.

Ancak imparatorlugun gerileme ve çöküs sürecine girdigi 19.yy. baslarindan itibaren bu sanat müziginde de giderek bir siglasma ve gevseme gözlenmektedir. Önceleri varlıklı makamlar ve usûller kullanirken giderek bu anlayistan uzaklasmis ve kentin eglence müzigine dönüsmüstür.Günümüze kadar süren bu gelismede “sarki” türü adeta bütün türlerin yerini almis ve yayginlastikça popülerlesmistir.

XIX. yüzyil ortalarina degin notalamaya pek önem verilmedigi için bu alana giren pek çok yapit unutulup yok olmustur.Herhangi bir dönemde notaya alinarak günümüze ulasabilenlerin sayisi XV. yüzyildan XVIII. yüzyilin sonuna dek bestelenenler yaklasik 3000 XIX. yüzyilda üretilenler ise yaklasik 5000 kadar olmak üzere yekün 8000 kadardir.

Makam usûl biçim seslendirme araçlari ve yöntemleri bakimindan kökü çok eski dönemlere giden kendine özgü birtakim kurallar çerçevesinde olusan bu eserlere XX. yüzyilin ilk çeyreginde üretilen bir bölüm yapıt daha eklenebilir.O tarihten günümüze degin “Türk Sanat Müzigi veya Klasik Türk Müzigi” basligi altinda üretilmeye devam edilen ve giderek popüler formlara dönüsmeye baslayan müzik ise Osmanli müziginin günümüz normlarina dönüsmüs uzantisi sayilabilir.

Osmanli Müzigi bir sentezdir.Tarihin bir çok zenginligini içinde tasir.Türklerle beraber yasayan Bizans Rum Acem Arap Yahudi Ermeni gibi azinliklarca da paylasilarak beraber olusturulmus ve Osmanli Saray okulunda Enderun'da en parlak devrine erismistir. Bu sistemi kullanan hiçbir ülke Osmanlinin ulastigi sanatsal seviyeye erisememistir.Osmanli Müzigi “makam birligi” esasina dayanan “Fasil” düzeni içinde olusturulmus ve seslendirilmistir.

Fasil:Ayni makamda bestelenmis eserlerin belli bir düzene göre siralanarak yapilan dinletisidir.Tam bir Fasilda hem ses ve hem de saz eserleri yer alir. Fasil olusturulurken eserlerin ayni makamda olmasi esas alinir ve tür ile sekillerine göre de belli bir siralama yapilir.Bir makama ait faslin olusabilmesi için genellikle iki “Beste” ve iki “Semâî” bestelenmis olmalidir.Bunlar sözlü eserlerdir.

Pesrev:Genellikle “Darb-i Fetih” “Sakîl” “Muhammes” “Devr-i Kebîr” gibi büyük usûllerle kimi de “Düyek” usûlü kullanilarak bestelenmis farkli ezgilerden olusmus “Hane” adi verilen bölümler ile bunlar arasinda pek degismeden yinelenen “Mülâzime” bölümünden olusmus bir saz eseridir.

Saz Semaisi:Pesrevlerle ayni yapida olmasina karsin “Semâî” (6 zamanli) “Aksak Semâî” (10 zamanli) ve “Yürük Semâî” (6 zamanli) usûller ile bestelenen saz eserleri olup “Saz Semâîsi” adini alir. Saz Semâîleri fasilin sonunda “Yürük Semâî”nin ardindan seslendirilir.

Taksimakami tanitma yol gösterme isindirma ya da geçki amaciyla tek çalgi ile makam içinde ancak bir usûle baglanmadan özgürce ve dogaçlama olarak seslendirilen ezgilere denir.

Oyun Havasi:Oynamak (dans etmek) için bestelenmis saz eseleridir.

Usûller:15 zamanliya kadar olan usûllere “Küçük usûller” 15 zamanlidan büyük olanlara “Büyük usûller” denir. Iki büyük usûlün birarada kullanilmasina “Darbeyn” adi verilir. Birkaç usûlün yanyana gelerek olusturdugu usûl dizileri de vardir.Bunlardan biri bes usûlden olusan ve bir görüse göre 60 baska bir görüse göre de 120 zamanli “Zencîr” usûlüdür.Küçük usûller içinde 579 v.b. zamanli olanlar ya da “Aksak Semâî” gibi 10 zamanli usûller “Aksak usûller” basligi altinda toplanir.Asil “Aksak” adini tasiyan zamanlar ise 2 2 2 3 biçiminde siralanan usûldür.

Mehter Müzigi

Mehter Türk geleneklerinde bir senlik araci degil azametin ihtisamin ve görkemli olmanin bir isaretidir. Devletin ululugu ve kutlulugu davullarin gümbürtüsü ile yankilanir. Türklerin devlet anlayisinda halkin bütünlügü devletin yüceligi kavramlari çok önemlidir. Bu inanis ve gelenekler Islamiyet'ten önceki Türk devletlerinde de Selçuklu ve Osmanli devletinde de küçük degisiklerle yer almistir.
Otag hakanin veya baskomutanin bulundugu yerdir. Bu bir savas alameti olarak ortaya çikar çünkü otag yalnizca savaslarda kurulur. Hakanin Kösü yani büyük davul hakanlik otagini önünde durur ve yalnizca hakana aittir. Hakanlik Mehteri ise sancagin altinda ve otagin önünde askerleri yüreklendirmek için çalan müzik toplulugudur.

Sancak ve mehter Türk devletinde birbirinden ayrilmaz çok önemli olgulardir. Mehter vurusu ile otagdan çikilir ve savas akinlarinin ilk adimlari atilmis olurdu. Türklerin Orta Asya geleneklerinde devletin basi olan Hakan'in otagi önünde kurulan büyük Davulun ve Kösün günün belli zamanlarinda çalinarak gücünü göstermesine Nevbet (Nevbe) dögme ya da vurma denilirdi. Nevbet dögmek devletin basi olan Hakanin gücünü dosta düsmana göstermesi ve özellikle düsmanin yüregine korku salmasi seklinde yorumlanirdi. Osmanli da sancak gibi kutsal bir varlik halinde yasatilan mehter bagimsizligin devlet varliginin önemli bir göstergesi olmasinin yani sira alan savaslarinda kale kusatmalarinda deniz savaslarinda düsmana hücum esnasinda vurdugu hamasî havalarla duygulari kamçilar sahlandirir askeri sevke getirir ordunun moralini yükseltirken çikardigi müthis gümbürtüyle düsmanin moralini yok fiyat onu bozguna ugratirdi. Alan savasinda tek bir hakanlik kösü bile kendi basina bir mehterdi. Hücum ve duraklamalarihakanlik kösü belirler davul ve borulardan olusan mehter savasta orduyu yönlendirdi. Savasta yenilgi mehterin yagmalanmasi ile kabul edilirdi. Bu durumda en zorlu savaslar sancak ve mehter çevresinde olurdu.

Dini Müzikler

Müzik çerçevesinde Islam dininin geregi olan farz sünnet ve nafile ibadete çagirma yardimci olma ya da süsleme amaciyla yararlanilan ve kullanim yoluna göre “Ser'i Müzik” ve “Tasavvufî Müzik” seslendirildigi yere göre de “Cami Müzigi” ve “Tekke Müzigi” diye nitelenen müzikler “Dinsel Müzik” umumi basligi altinda toplanabilir. Islâm ibâdetinde önemli bir yeri olan “Tilâvet” (Kuran okuma) “Ezan” “Salevât” “Temcîd” v.b. gibi formlar “Cami Müzigi” türüne girer. Çesitli Tasavvuf yollarinin özellikle Mevlevî'lerin ve Bektâsî'lerin bir çesit dinsel dansa da yer verilen törenlerinde seslendirdikleri müzikler : “Mevlevî Âyînleri” ve Bektâsî “Deyis”leri ile “Semah”lari ise “Tasavvufi Müzik” türü içinde yer alir.

Geleneksel / Mahalli Müzik Çalgilari

Kordofonlar (Telli Çalgilar) :Sesi bir telin titresimiyle elde edilen çalgilardir.Bu çalgilar iki grupta incelenebilir.
Yayli Telli Çalgilar : Bunlara örnek olarak; Kemençe Kabak Kemane (Iklig) Keman ve benzerleri verilebilir.
Tezeneli / Mizrapli Telli Çalgilar : Bunlara örnek olarak;Ud Tambur Çeng Tar Kanun Santur Kopuz Baglama ailesi (meydan sazi divan sazi bozuk tambura cura üçtelli onikitelli çarta irizva) ve benzerleri verilebilir.

Aerofonlar (Havali / Üflemeli Çalgilar) : Çalginin içindeki veya çevresindeki havanin titresimi ile ses veren çalgilardir.Bunlara örnek olarak; Zurna Çifte Mey Kaval Sipsi Çigirtma Tulum Agiz Armonikasi Akordeon Mizika ve benzerleri verilebilir.
Mambranofonlar (Derili Çalgilar) : Bir derinin ses üretmesi ile ses çikaran çalgilardir.Bunlara örnek olarak; Dümbelek (deblek darbuka) Davul Daire Def Kudüm Zilli Def ve benzerleri verilebilir.
Idyofonlar (Kendi Tinlar Çalgilar) : Vurma çarpma sallama gibi eylemlerle çalinan genellikle katı malzemelerden yapilan bütün gövdelerinin titresimiyle ses veren çalgilardir.Bunlara örnek olarak; Zil Masa Çalpara (Çalpare) Saksak (kasik) Çan Kastanyet Çengizili sembalet) Bando zilleri (halihe) ve benzerleri verilebilir.

ÇAGDAS TÜRK SANAT MÜZIGI

Daha XIX.yüzyilin ortalarina dogru Osmanli müziginde Bati etkileri görülmeye baslanmis yüzyilin sonlarina dogru ise bu etkiler oldukça güçlenerek genelde teksesli (monodik) yapidaki Osmanli müzigini çoksesli (polifonik) hale dönüstürmeye yönelik çalismalara imkan saglamisti.

1923'te Cumhuriyetin ilani üzerine o siralarda Avrupa'da müzik egitimi gören Cemal Resit (REY) Türkiye'ye dönmüs ve Istanbul'da kurulan müzik okulunda hocaliga baslamisti.Bu arada bazi yetenekli gençler de Cumhuriyet yönetimi tarafindan müzik egitimi almak üzere Avrupa'nin çesitli kentlerine gönderildiler.

Bu gençler yurda döndükten sonra Çagdas Çoksesli Türk Müziginin temellerini atan ve sonralari Türk Besleri olarak adlandirilan öbek olustu.Bu grubun ortak amaci geleneksel Türk Müzigi temalarini kullanarak egitimini aldiklari Bati Sanat Müzigi degerleri içinde çagdas çoksesli yeni yapi ortaya çikarmakti.

Sonraki asamalarda daha özgür çagrisimlari hedefleyen her besteci kamu ezgilerinin renklerini ve gizemini kendine özgü bir yolla yorumlamis ve giderek bilinen kamu ezgilerini dogrudan ele almak yerine soyutlama yöntemleri ile farkli sentezlere ulasmaya çalismistir. Türk besleri olarak bilinen kadro; Cemal Resit REY Ulvi Cemal ERKIN Hasan Ferit ALNAR Ahmet Adnan SAYGUN ve Necil Kazim AKSES'den olusmaktadir.Türk beslerinden sonra bu alanda Nuri Sami KORAL Kemal ILERICI Ekrem Zeki ÜN Bülent TARCAN v.d. ikinci; Sabahattin KALENDER Nevit KODALLI Ferit TÜZÜN Ilhan USMANBAS Bülent AREL Ilhan MIMAROGLU v.d. üçüncü; Muammer SUN Cenan AKIN Cengiz TANÇ Kemal SÜNDER Ilhan BARAN Yalçin TURA Ali Dogan SINANGIL v.d. dördüncü kusak olarak bu alanda ürünler vermisler ya da vermeye devam etmektedirler.Bu kusaktan sonra da tekrar bu alanda giderek artan oranda bir çok besteci ürün vermeye devam etmektedir.Günümüzde ise bu alanindaki besteci sayisi 60'a yaklasmistir.

POPÜLER MÜZIK

Popüler Müzikler büyük ölçüde tüketim nesnesi olarak üretilmis ya da böyle olmamasina karsin bir süre sonra bu tür bir özellige bürünmüs biçimi kendine özgü sektörel isleyisin ölçütleri içinde yapilandirilan ki söz konusu ölçütlerin olusumunda esas alinan degerler belirli bir toplu kesimin kültürü içindeki begeniye dayanmayip büyük ölçüde bilesik kültüre ait müziklerdir.

Popüler kültüre ait sanatsal ürünlerin çogalmalari ve toplumun her kesiminde giderek yayginlasmasi Avrupa'da nasil endüstri toplumu içinde somut biçimde yasanmissa ülkemizde de sanayilesme çabalari ve ona bagli olarak gelisen hizli kentlesme cemiyet içinde kendine özgü popüler kültürel bir atmosfer yaratmistir.

Popüler kültürün etkili oldugu genis kitlenin sanatsal uygulamalardan bekledigi esas degerler onlarin basit anlasilmasi dogrudan kavranmasi ve derinlik gerektirmemesi böylece sorgulama istememesi seklinde özetlenebilir.Ülkemizde popüler kültür ürünleri özellikle yirminci yüzyilin son çeyreginde renklenmis nesne ya da görsel açidan genis bir çevreye seslenir olmustur.

Hizla degiserek ilerleyen yeni kültürel olusumlar "popüler kültüre ait sanatsal üretim" gibi ****lasmis sanatsal ürünler anlamina gelen üretimler için elverisli ortamlari olusturmaktadirlar.Popüler kültür ve bu kültüre ait müzikler (popüler müzikler) ülkemizde böylesine bir atmosfer içinde toplumun her kesiminde büyük bir hizla yayilmis; 2000'e ulasildiginda toplumun tamamina yakin bir orana ait müzik begenisine yanit verme onu yönlendirme gücünü yakalamistir.
Alıntı ile Cevapla
Cevapla

Etiketler
kültürü, müzik, türk

Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB kodu Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Açık

Forum Jump


Tüm Zamanlar GMT Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 10:31.

gaziantep escort bayan gaziantep escort
borsa haber Spor Haberleri Gazete Haber Magazin Haber Magazin Haberi Haber Sondakika Haber Haberler

Search Engine Optimisation provided by DragonByte SEO v2.0.36 (Lite) - vBulletin Mods & Addons Copyright © 2024 DragonByte Technologies Ltd.
antalya haber sex hikayeleri vegasslotguncel.com herabetguncel.com ikili opsiyon bahis vegasslotyeniadresi.com vegasslotadresi.com vegasslotcanli.com getirbett.com getirbetgir.com tipobet
ankara escort ankara escort ankara escort bayan escort ankara ankara escort çankaya escort ankara otele gelen escort eryaman escort adana escort eryaman escort kızılay escort çankaya escort kızılay escort ankara eskort